STUNNING is het acroniem voor SmarT mUlti-fuNctioNal and INtegrated TP FuselaGe. In dit project werd de onderste helft van de EU Clean Sky 2 flagship “Multifunctional Fuselage Demonstrator” (MFFD) ontwikkeld, ontworpen en gebouwd. Het onderdeel heeft een lengte van 8 m en een diameter van 4 m en vertegenwoordigt een typisch “single aisle” passagiersvliegtuig. Het project is een van de winnaars van de JEC Innovation Award 2025.
Auteurs: Joost Koopman (GKN Fokker) en Peter Kortbeek (NAG)
Thermoplastische (TP) composieten werden gekozen vanwege de mogelijkheden voor gewichtsreductie, het economisch concurrentievermogen, de productiesnelheid en ecologische doelstellingen zoals recycling, vermindering van brandstofverbruik, afval en broeikasgassen. En bovendien werd een geïntegreerde aanpak toegepast bij het ontwerpen van de rompstructuur, de elektrische en niet-elektrische systemen en de interieuronderdelen.
Airbus leidde het MFFD-consortium en het bestond uit 3 grote projecten: STUNNING voor de onderste sectie, de bovenste sectie, gebouwd door DLR-ZLP in Augsburg (D) en de “Major Component Assembly”, waarin de bovenste en onderste delen werden samengebouwd door Fraunhofer Stade(D).
STUNNING projectconsortium en rollen
Het STUNNING project werd geleid door GKN Fokker met consortiumpartners NLR, TU Delft, SAM XL en Diehl Aviation. GKN Fokker Aerospace was verantwoordelijk voor de fabricage van de frames en vloerstructuur, het “conduction” lassen van de huidverstijvers en voor de assemblage. GKN Fokker Elmo ontwikkelde, produceerde en installeerde de elektrische systemen. NLR ontwikkelde en bouwde de huid met de AFP technologie, de grootste thermoplastische vliegtuigstructuur die ooit is gebouwd. De TU Delft samen met SAM XL demonstreerde haar ontwikkelde ultrasone lastechnologie door de clips aan de romp en de frames te lassen. De eindassemblage vond plaats bij SAM XL, met behulp van hun XL Gantry Robot. Diehl leverde de interieur zijpanelen, die tijdens de eindmontage van de MFFD werden geïnstalleerd.
Zeven CfP-consortia leverden belangrijke steun aan het STUNNING consortium.
De STUNNING demonstrator, het consortium en de CfP-consortia (Credits: GKN Fokker)
Resultaten
- De 26 technologieën die kunnen worden gebruikt in verschillende toepassingen voor lucht- en ruimtevaartconstructies zijn versneld ontwikkeld met deze op-ware-grootte demonstrator.
- Voor verschillende technologieën zullen in de nabije toekomst de volgende TRL-niveaus worden vastgesteld met als doel deze toe te passen in de volgende generatie vliegtuig onderdelen, zoals rompen, vleugels en staartvlakken.
- Alle technologieën hebben in hoge mate bijgedragen aan de demonstratie van een geheel nieuwe, geavanceerde structuur, systemen en interieuronderdelen geïntegreerd rompconcept in lijn met de volgende generatie cabine-vrachtarchitecturen.
De MFFD in het ZAL in Hamburg (credits: Airbus)
Erkenning
Het STUNNING project heeft financiering ontvangen van de Clean Sky 2 Joint Undertaking (JU) in het kader van subsidieovereenkomst nr. 945583. De JU ontvangt steun van het onderzoeks- en innovatieprogramma Horizon 2020 van de Europese Unie en van de leden van de Clean Sky 2 JU die geen lid zijn van de Unie.
