Drie vragen over circulaire economie aan keynote Jan Jonker
Wat is het concept van de circulaire economie?
Jan Jonker: “Het denken over een circulaire economie is al een tijd in omloop. Maar pas redelijk recent verschijnt het op alle mogelijke beleids- en sectoragenda’s, nationaal en internationaal. Zo hebben we het in één adem over het Europese Circular Economy Action Program, het Nationale Programma Circulaire Economie (NPCE), de grondstoffenstrategie en het programma circulaire maakindustrie. Maar wat is de essentie van de circulaire economie? Als we alle ronkende woorden en beloftes platslaan, wat is dan het concept?”
“Daar gaan we het in de keynote over hebben. Wat circulaire economie van ons vraagt is omdenken, is anders organiseren met waardebehoud als uitgangspunt. Succesvol zijn vraagt fundamentele veranderingen. Je krijgt te maken met een paar lastige en in elkaar hakende vragen waar heldere antwoorden op moeten komen om ambities om te zetten in actie. Je kan de circulaire economie er niet er een beetje bij te doen. Maar je moet kijken naar de organisatorische impact op de eigen organisatie en het anders samenwerken in de keten.”
Hoe vertaal je dit naar concrete businessmodellen?
“De circulaire economie dringt nu stapsgewijs door in bedrijven. De transitie naar een circulaire economie heeft vergaande consequenties voor de businessmodellen. Denk alleen al aan toenemende productverantwoordelijkheid, zero-emissie productie, CO2-reductie, ETS-1 & 2 en het aanstormende Whole Life Carbon Assessment. En dan hebben we het nog niet eens over het verdienmodel. Ik neem je mee en vertel welke businessmodellen er zijn, hoe die gaan veranderen en welke er aankomen. Natuurlijk aan de hand van mooie actuele praktijkvoorbeelden, die zijn er gelukkig steeds meer. Last but not least deel ik het Business Model Template, een praktische aanpak voor het creëren van duurzame en circulaire businessmodellen.”
Wat moet iedereen weten over de circulaire economie?
“Echt werken aan een circulaire economie brengt fundamentele veranderingen met zich mee. Niet alleen in de eigen organisatie, maar ook of juist in de keten. We gaan van lineaire ketens naar kringlopen, waar dat kan. Dat vraagt nadenken over grondstoffen, verplichtingen en verantwoordelijkheden. Daar zakelijk mee omgaan dwingt tot reflectie op de (huidige) business propositie, de plaats en rol in de keten en niet in de laatste plaats het eigen businessmodel. Mijn mening? Zie de circulaire economie als een forse veranderopgave die onvermijdelijk stapsgewijs – en soms meestribbelend – uitgerold wordt. Like it or not, circulaire economie is een blijvertje. We moeten wel.” |
Jan Jonker | emeritus-hoogleraar Duurzaam en Circulair Ondernemen aan de Radboud Universiteit
Met een carrière die zich uitstrekt over tientallen jaren en internationale grenzen, waaronder hoogleraarschappen in Nijmegen, Toulouse en Brussel, heeft Jonker zich gewijd aan de vier grote uitdagingen van onze tijd: duurzaamheid, leefbaarheid, ecologie en circulariteit. In zijn werk vertaalt hij deze uitdagingen naar innovatieve businessmodellen die bedrijven helpen om zich aan te passen en te gedijen in een circulaire economie.
Met 35 boeken en ruim 250 publicaties op zijn naam, waaronder de invloedrijke Duurzame Troonrede en Duurzaam Organiseren uit 2020, heeft Jonker een blijvende impact op het vakgebied. Zijn boek Organizing for Sustainability (2021) werd wereldwijd een hit met meer dan 260.000 downloads in drie jaar. Bovendien ontwikkelde hij, samen met anderen, het Business Model Template, een praktische aanpak voor het creëren van duurzame en circulaire businessmodellen. |
