nl
5

De overgang naar een circulaire economie staat centraal in het Nederlandse innovatiebeleid, met concrete doelen voor 2030. Binnen de hightech sector (HTSM) worden inspanningen geleverd om productieprocessen aan te passen en zo een circulaire economie te bevorderen. Ondanks uitdagingen biedt deze transitie ook nieuwe kansen, waarbij de HTSM-sector een cruciale rol speelt. Het Transitieteam Circulaire Economie van Holland High Tech benadrukt dit belang en werkt concreet aan implementatie via roadmaps.

Stand van zaken
Ambitie
Actielijnen

Stand van zaken

Een van de belangrijke transities in het missiegedreven innovatiebeleid is de transitie naar een circulaire economie. Nederland wil een volledig circulaire economie in 2050. Dit betekent dat de milieueffecten van ons grondstoffengebruik binnen de planetaire grenzen blijven (Kamerbrief ‘Herijkte missies van het missiegedreven innovatiebeleid’).

Voor 2030 heeft de overheid tussentijdse circulariteitsdoelen geformuleerd. Deze doelen gaan over vermindering van grondstoffenverbruik, substitutie, levensduurverlenging en hoogwaardige verwerking (Beleidsnota ‘Nationaal Programma Circulaire Economie 2023-2030’). Circulariteit is gericht op de kringloop van grondstoffen. Deze transitie raakt daarmee op veel verschillende vlakken de activiteiten van onze hightech systemen en materialensector (HTSM-sector).

Bij Holland High Tech herkennen we dat de circulaire economie een steeds belangrijker onderwerp is voor de hightech maakindustrie. We zetten sterk in op dit thema, omdat we ervan overtuigd zijn dat de hightech sector een essentiële bijdrage moet leveren om de doelstellingen voor een circulaire economie te behalen.

Zo moeten we binnen de sector onze huidige productieprocessen en bedrijfsmodellen aanpassen, want alleen dan kunnen we toewerken naar circulaire processen en modellen. Als we dit niet doen, dan lopen we als sector het risico onze license to operate te verliezen (TNO-rapport: 'De waarde van de Nederlandse industrie'). Want de maatschappij zal grenzen stellen aan overmatig grondstoffengebruik aldus de Critical Raw Materials Act gepresenteerd door de Europese Commissie. Natuurlijk kosten deze veranderingen tijd en geld, maar ze bieden ook nieuwe kansen. Als HTSM-sector kunnen we de technologieën en materialen leveren waarmee andere sectoren de omslag naar een circulaire economie kunnen maken. Ook ontstaan goede kansen voor nieuwe bedrijfsactiviteiten. We kunnen producten of installaties recyclen, herbestemmen en ontmantelen.

Bij Holland High Tech herkennen we dat de circulaire economie een steeds belangrijker onderwerp is voor de hightech maakindustrie. We zetten sterk in op dit thema, omdat we ervan overtuigd zijn dat de hightech sector een essentiële bijdrage moet leveren om de doelstellingen voor een circulaire economie te behalen. Bovendien biedt deze transitie kansen voor onze achterban. Om de aandacht op dit thema te vergroten hebben we het Transitieteam Circulaire Economie opgericht. Hierin zitten vertegenwoordigers van de roadmaps en Holland High Tech. Hoe we concreet aandacht besteden aan circulariteit, werken we onder meer verder uit in de roadmaps.

Theme.kiavmagazine.return

Ambitie

Holland High Tech wil bij de achterban een succesvolle transitie naar de circulaire economie ondersteunen. Dit doen we door in te zetten op innovatieprogramma’s waarmee we zowel binnen als buiten de HTSM-sector een significante stap zetten naar een circulaire economie. Hiervoor ontwikkelen we een concrete actieagenda voor circulaire economie in de hightech sector. Op basis van die agenda werken we aan innovaties voor en met de hightech maakindustrie die wereldwijd bijdragen aan de circulaire transitie.

Actielijnen

Vaststellen agenda

Onze agenda richt zich op drie effecten van de transitie naar de circulaire economie op onze HTSM-sector: hoe innoveren we om eigen producten en processen te verduurzamen, hoe innoveren we om producten en processen van andere sectoren te verduurzamen en hoe benutten we de kansen die de transitie biedt voor nieuwe waardeketens.

We willen een goede aansluiting hebben op de andere circulaire activiteiten in Nederland. Daarom volgen we voor onze agenda de programma-indeling van de Kennis- en Innovatieagenda (KIA) Circulaire Economie 2024-2027:

1. Ontwerpen voor circulariteit

We vervangen materialen, bijvoorbeeld door biomaterialen, gerecycled materiaal en door elementsubstitutie in metaallegeringen. Daarnaast maken we robuuste ontwerpen om de levensduur van producten te vergroten. We ontwerpen ze op zo’n manier, dat ze gemakkelijker geschikt zijn voor onderhoud, reparatie, refurbishing en remanufacturing.

2. Circulaire grondstofketens en processen

We optimaliseren het gebruik van circulaire grondstoffen en verbeteren de grondstoffenefficiëntie van processen. Het gaat onder meer om hergebruik en recycling van bijvoorbeeld kunststoffen (zie het NGF-project Circular Plastics NL dat mede onder leiding van de Topsector HTSM tot stand is gekomen), metalen en kritieke grondstoffen (zie de Nationale Grondstoffenstrategie) en vervanging van fossiele grondstoffen door biogrondstoffen. We zetten hiervoor in op technische en systeeminnovaties zodat we als hightech sector zelf efficiënter met grondstoffen omgaan én daarmee oplossingen ontwikkelen voor andere sectoren.

3. Systeemtransitie en acceptatie

Voor een succesvolle transitie is meer nodig dan alleen technologische innovaties. Bedrijven, consumenten en overheden moeten we zien mee te krijgen in de transitie. Onze aandacht gaat vooral uit naar bewustwording: het besef dat de transitie naar een circulaire economie noodzakelijk is en kansen biedt voor de hightech-industrie. We benadrukken ook het belang van samenwerking tussen industrie en overheden om markten te creëren voor oplossingen voor een circulaire economie.

Naast de programma-indeling van de KIA Circulaire Economie voegen we een vierde lijn toe: digitalisering. Digitalisering speelt een belangrijke rol om de circulaire doelstellingen binnen en buiten onze sector te bereiken. Denk bijvoorbeeld aan circulaire productpaspoorten, predictive en preventive maintenance, digital twins en retourlogistiek. Er is vergaande digitalisering nodig zodat onze sector én voldoende stappen zet richting circulariteit én de productiviteit verder vergroot.

Programmeren van activiteiten

Met onze actieagenda als uitgangspunt geven we de transitie naar een circulaire economie een centrale plaats. Niet alleen in de programmering van Holland High Tech en de Topsector High Tech Systemen en Materialen, maar ook in de roadmaps van onze sector. Het Transitieteam doet op basis van deze agenda voorstellen voor aanvullende stimulerende maatregelen voor circulaire innovaties. Die voorstellen zijn een aanvulling op de projecten die binnen de strategische programma’s vanuit de PPS-Innovatieregeling al zijn aangedragen door kennisinstellingen.

Daarnaast zijn we als Holland High Tech alert op kansen voor nieuwe publiek-private samenwerkingen op het gebied van de circulaire economie: sluiten die aan op de KIA Circulaire Economie, vallen ze binnen de programma’s van het Nationaal Groeifonds of in een Europese context? Tot slot blijven we als Holland High Tech in gesprek met landelijke en regionale overheden om belemmeringen weg te nemen.

visie 2030
× Holland High Tech logo