TNO schrijft in een recent gepubliceerde paper Hightechindustrie 2040 dat de Nederlandse hightech sector oog in oog staat met nieuwe kansen dankzij de snelle ontwikkeling van technologieën zoals AI, quantum en fotonica. TNO pleit voor een gezamenlijke strategie van bedrijven, kennisinstellingen en de overheid om deze kansen te benutten en stelt dat het Nationaal Groeifonds moet worden omgezet in een structureel financieringsinstrument voor R&D. Marc Hendrikse, boegbeeld Holland High Tech, ondersteunt deze visie en benadrukt dat een nationale strategie cruciaal is voor de hightechsector en het verdienvermogen van Nederland.
Transformatie
Met een omzet van ruim 80 miljard euro in 2021, levert de hightech sector een belangrijke bijdrage aan het verdienvermogen van Nederland. TNO bekeek hoe de sector deze waarde voor de samenleving ook in de toekomst kan blijven leveren. De verwachting is dat in 2040 50% van de omzet wordt gegenereerd uit nieuwe waardeketens, zoals laser-satelliet communicatie en equipment voor duurzame energie. Om de Nederlandse concurrentiepositie in hightech te behouden, dient de sector 150% productiever te worden en te transformeren naar een 100% duurzame bedrijfsvoering. Voor meer strategische autonomie is het volgens TNO noodzakelijk dat we deze nieuwe waardenketens opbouwen en ons innovatiebeleid daar voor langere tijd op richten.
Nationale hightech strategie
Deze transformatie stelt de sector voor een aantal nieuwe opgaven. Zo moet Nederland beter worden in het sneller naar de markt brengen van innovaties en nieuwe technologieën, bijvoorbeeld met start-up- en scale-up programma’s en gerichte internationale samenwerking. Ook is er aanvullend beleid nodig voor het aantrekken van talent en is het van belang dat er een human capital agenda komt waarbij werving plaatsvindt op basis van vaardigheden in plaats van genoten opleiding. De Jong: “Om hightech bedrijven bij deze opgaven te faciliteren is een Nationale Hightech Strategie nodig, voortbouwend op onder andere de Nationale Technologiestrategie. We nodigen hightechbedrijven, kennisinstellingen en de overheid uit deze strategie samen uit te werken.”
Financiering R&D
TNO keek ook naar het Nederlandse innovatiebeleid en de onderzoeksfinanciering. Tot circa 2030 investeert Nederland fors in de transformatie van de hightechindustrie, vooral via de Nationaal Groeifonds programma’s. Het Nationaal Groeifonds geeft de hightechsector de komende jaren een belangrijke impuls, maar volgens TNO ontbreekt een strategische visie op de sector. Zo wordt de Europese Chips Act de komende periode in Nederland geïmplementeerd, terwijl een duidelijke doorvertaling hiervan ontbreekt en nodig is om doorbraken te realiseren op sleuteltechnologieën, zoals geavanceerde materialen, quantum en nanotechnologie.
Holland High Tech grote voorstander Nationale Hightech Strategie
Holland High Tech, topsector HTSM, sluit zich aan bij de oproep van TNO, zegt boegbeeld Marc Hendrikse. Ik vind het sowieso heel goed dat er op deze manier aandacht wordt besteedt aan hoe belangrijk de hightechsector is in Nederland. Qua invullen van de grote transities - zoals circulariteit en energie - maar het is ook heel erg nodig voor het verdienvermogen van Nederland."
Holland High Tech is dan ook "heel erg voor" het opzetten van een nationale strategie. "Dat proberen we vanuit de Topsector ook te doen, voor 2030. Wat ik daarvan gezien heb, sluit heel erg aan bij wat TNO schrijft."
Daarnaast is de oproep voor financiering erg belangrijk, benadrukt Hendrikse. "We hebben in Nederland een zekere schroom om gelden voor de lange termijn te doen. We zijn niet zo gewend om in dit soort lange horizons te rekenen met financiering. Dat geldt ook voor de private sector. In andere landen is men daar minder angstig voor. Maar als we in Nederland nieuwe startups en scaleups willen met nieuwe technologieën, dan vereist dat een lange adem en grotere bedragen dan wanneer je bijvoorbeeld een nieuwe app ontwikkeld."
Bovendien hebben ook bestaande mkb's financiering nodig voor hun groei, voegt Hendrikse toe. "En dan zie je toch dat banken terughoudend zijn en de overheid geen instrumenten heeft. Dus wij onderschrijven dat dat hard nodig is."
