From rising energy prices and sky-high inflation to climate change, corona and war between Russia and Ukraine. We live in times of chaos. But right now is the time to break down the old and create space for something new: a circular economy. The high-tech sector in our country has everything it takes to accelerate the transition. System innovation and collaboration are crucial for success, that was the message during the Holland High Tech Event EVENT on November 1, 2022.
“De industrie moet verder verduurzamen, digitaliseren én internationaal concurrerend blijven. Dat is een enorme uitdaging". Met die woorden opende minister van Economische Zaken en Klimaat Micky Adriaansens het event, dat dit jaar gehouden werd in de Rijtuigenloods in Amersfoort. Volgens de minister heeft de hightech-sector het vermogen om zonnecellen, nieuwe batterijen, elektrolyzers en andere technologieën te ontwikkelen die belangrijk zijn voor de levering van duurzame energie. ‘Ik wil dat de hightech-industrie kan blijven doen waar ze goed in is."
Autonomie
Als de coronapandemie en de oorlog tussen Oekraïne en Rusland een ding laten zien, dan is het wel dat autonomie cruciaal is om als land overeind te blijven in de wereld. In de Europese bodem zitten vrijwel geen kritieke aardmetalen als lithium en koper, en er worden maar weinig zonnepanelen, batterijen of windmolens in ons land gebouwd. Willen we geen slachtoffer worden van een geopolitieke machtsstrijd, dan moeten we strategisch positie nemen op de uitdagingen waar de wereld voor staat, zo benadrukten keynote-speakers Marc Hendrikse, boegbeeld van Holland High Tech en Jan Rotmans, hoogleraar Sustainability Transitions aan de Erasmus Universiteit en auteur van het boek Omarm de chaos. Met andere woorden: oplossingen bedenken voor de grote problemen van de toekomst.
“Er ontstaan nu nieuwe waardenketens, bijvoorbeeld in energietransitie en de overgang naar emissieloze mobiliteit. We moeten er voor zorgen dat op onderdelen van die ketens niemand om Nederland heen kan,” aldus Hendrikse. “ASML heeft deze strategie met succes toegepast in de halfgeleiderindustrie, en het kan ook op andere vlakken.”
Kantelpunt
Veranderen is moeilijk, zo sprak Rotmans tegen de aanwezigen in de zaal. “Dingen een beetje slimmer en efficiënter doen, dat kunnen we allemaal wel. Maar een echte omslag maken in ons denken en doen is een ander verhaal. Daar houden we nu eenmaal niet van, zeker niet als het ons wordt opgelegd.” “Pas als het echt van binnenuit komt, bijvoorbeeld door een opeenstapeling van crises zoals we die nu met zijn allen doormaken, dan komen we in beweging,” zei hij. “Het goede nieuws is dat ik denk dat we in de westerse wereld dat kantelpunt bijna bereikt hebben.”
Systeeminnovaties
“Wat we nodig hebben zijn systeeminnovaties, vernieuwingen waarbij technologie, beleid en sociale innovatie hand in hand gaan. Die kunnen er alleen komen met een duidelijke transitieagenda en goed hightech-onderwijs.”“Het succes van een nieuwe technologie is voor driekwart afhankelijk van gedrag,” legde hij uit. Niet alleen dat van de eindgebruiker, maar ook dat van de mensen die er mee moeten werken. “Zo kon de markt voor zonnepanelen zich pas echt gaan ontwikkelen toen mensen de voordelen van energiebesparing gingen inzien,” illustreerde de hoogleraar.
Interactief de diepte in
Een en ander werd ook duidelijk tijdens de diverse parallelsessies die deelnemers na het plenaire gedeelte konden volgen. Het succes van nieuwe toepassingen valt of staat met samenwerking in de keten en met goed opgeleid en bij- en nageschoold personeel, zo was de conclusie na de parallelsessie Circulaire transitie: betekenis en kansen voor de hightech. Daarbij gaat het niet alleen om kennisoverdracht, maar ook om bewustwording en gedragsverandering. Ook bij het toepassen van 3D-printing met metaal en inzichten uit de opkomende quantum-technologie, de productie en het gebruik van waterstof en de recycling van batterijen is out of the box denken cruciaal. Bij andere thema’s, zoals het aantrekken van vrouwelijk talent voor de highsech-sector en ontwikkelingen rond de vacuümtrein Hyperloop is het al niet anders. “Als het vertrouwen in zo’n duurzaam vervoersmiddel er eenmaal is, kan het snel gaan,” aldus sessieleider Lucienne Krosse.
Kijk hier de inhoud van de sessies terug
Aan de slag
Een uitspraak die Jan Rotmans zelf had kunnen doen. Hij haalde in zijn presentatie een uitspraak aan van Theodore Roosevelt. “Het is niet de criticus die telt. De eer komt toe aan de man die in de arena staat, zijn gezicht besmeurd met stof, zweet en bloed; die zich kranig weert; die fouten maakt en keer op keer tekortschiet, omdat dat nu eenmaal onvermijdelijk is,” zei Rotmans. “Er is bij veel mensen angst voor verandering, maar er is geen tijd meer voor excuses. Kortom, aan de slag!”
