De industrie in ons land gebruikt waterstof op grote schaal als grondstof voor producten. De stof kan ook ingezet worden als energiedrager, voor de opslag van duurzaam opgewekte energie en het transport hiervan naar de gebruiker. "Nederland wil met de levering van duurzame energie niet volledig afhankelijk zijn van het buitenland," zo trapte sessieleider Jörg Gigler, managing director bij TKI Nieuw Gas van de Topsector Energie de bijeenkomst af. "Het doel voor 2030 is om in Europa 10 miljoen waterstof zelf te produceren en 10 miljoen ton te importeren."

Kostprijs omlaag brengen

Op dit moment is de groene waterstofproductie in Nederland bijna nihil, op een wereldwijde productie van 0,3-0,5 GigaWatt cumulatief. "Er moet de komende jaren dus enorm opgeschaald worden om de ambities te halen," aldus Gigler.

Carol Xiao, programme manager bij het Institute for Sustainable Process Technology (ISPT), liet in haar presentatie een ontwerp zien voor een elektrolyse-fabriek. "De aanleg van een zo"n fabriek kost 730-830 miljoen euro, mits we blijven werken aan innovatie." De apparatuur voor de omvorming van elektriciteit is relatief kostbaar. Schaalvergroting en automatisering helpen te komen tot een redelijke kostprijs.

Edisonbatterij

Maarten van Heel, head projects en engineering bij Battolyser Systems, legde de deelnemers uit hoe hun battolyser precies werkt. "Het idee is al best oud en gebaseerd op de batterij die Thomas Edison in 1901 ontwikkelde. Bij het opladen van zo"n Edisonbatterij treedt elektrolyse en daarmee productie van waterstof op. Wij ontwikkelen geïntegreerde batterij-elektrolyseapparatuur waarmee je bij een overschot aan wind- en zonne-energie stroom kunt opslaan en waterstof maken," vertelde hij.

Precisiewerk

De technologie op zichzelf mag dan oud zijn, de onderdelen waaruit de apparatuur bestaat vereisen de nodige innovatie. Zo moeten er ultradunne, homogene en goed hechtende lagen aangebracht worden op een ijzeren plaat – precisiewerk. "De hightech-sector kan helpen bij het automatiseren van zulke stappen in het productieproces. Dat maakt schaalvergroting en daarmee kostenverlaging mogelijk. Je ondervangt daarmee ook een deel van het tekort aan arbeidskrachten," aldus Gigler.

Investeringsprogramma Groenvermogen.nl

Kortom, kansen genoeg voor de hightech- en energiesector om elkaar te versterken onderweg naar een circulaire economie. Maar om dat echt goed te kunnen doen moeten ze wel meer naar elkaar toegroeien. "De twee sectoren weten nog te weinig van waar de ander mee bezig is,", constateert Gigler. Zo blijken veel deelnemers met een high-tech achtergrond nog nooit gehoord te hebben van Groenvermogen.nl. In dit investeringsprogramma gefinancierd door het nationale groeifonds wordt gebouwd aan een nationaal innovatie-ecosysteem voor de productie en toepassing van groene waterstof in de industrie. Het ecosysteem bestaat nu vooral nog uit bedrijven afkomstig uit de energie-, chemie- en maaksectoren. "We hebben de high-techsector hard nodig om tot betere, goedkopere elektrolysers te komen via high-tech fabricage zodat we aan de hoge eisen van de industrie kunnen voldoen."

Hoog tijd om de koppen bij elkaar te steken dus.