Op de Hannover Messe 2023 vond op de drukbezochte stand de Nederlands-Duitse paneldiscussie over Vrouwen in Tech plaats. Tijdens deze interessante bijeenkomst kwamen tien Nederlandse en Duitse experts bij elkaar om het belang van vrouwen in tech te bespreken.
Na een korte opening van de moderator Nicole de Boer (Holland High Tech) werd het woord allereerst gegeven aan de Duitse kant van de panel en vervolgens aan de Nederlandse panelleden. Lees hier het verslag van de discussie, waar werd ingegaan op het belang van rolmodellen en bondgenoten, het aanpakken van bias (onbewuste vooringenomenheid), de positieve impact van diversiteit in de werwerkomgeving en inclusie als voorwaarde.
Zichtbare vrouwelijke rolmodellen
Alexandrea Swanson (Senior Manager Digitalisering & Innovatie Bundesverband der Deutschen Industrie e.V. (BDI) en mededirecteur #SheTransformsIT) trapte de discussie af. ''Momenteel bestaat de Duitse hightechindustrie uit ongeveer 17% vrouwen. Dit is een getal dat een decennia relatief stabiel is gebleven. Als het gaat om vrouwelijke leiders in deze functies, gaat het om een kleiner percentage. Meer dan 55% van de bedrijven zegt dat zonder vrouwen de toekomst met technologie niet mogelijk is. In Duitsland lijken we echter geen vrouwen en meisjes geïnteresseerd te krijgen in de industrie, dit is een groot probleem. We zien dat slechts één op de 7 sollicitanten in IT een vrouw is. Een van de redenen is het gebrek aan zichtbare vrouwelijke rolmodellen,'' aldus Alexandrea.
Ook Marc Hasselaar (Hoofd van de afdeling Europese Markten, Ministerie van Buitenlandse Zaken) vertelt dat het gebrek aan vrouwelijke rolmodellen een aandachtspunt is in Nederland. ''In mijn ministerie richten we ons op het stimuleren van vrouwelijke ondernemers om internationaal actief te worden. Onderzoek toont aan dat vrouwelijke ondernemers met extra barrières worden geconfronteerd, bijvoorbeeld toegang tot financiering, netwerken en kennis. Als overheid werken wij aan het wegnemen van deze barrières. Hierin helpen rolmodellen. We moeten negatieve stereotypen doorbreken en succesverhalen onder de aandacht brengen.''
Helen Kardan (Senior Manager Key Supplier Account bij ASML | Bestuurslid & Startup Adviseur | Inspiring50 Deep Tech Winnaar 2021 ASML, FME boegbeeld Diversiteit & Inclusie) vult het belang van rolmodellen aan: ''Als je het ziet geloof je het. We hebben rolmodellen in alle soorten en maten nodig. Als we het over rolmodellen hebben, hebben we het meestal over topwetenschappers en vrouwen die al veel bereikt hebben. Vooral in het bedrijfsleven hebben we behoefte aan rolmodellen met verschillende achtergronden. Bijvoorbeeld: wanneer vrouwen de rol van verzorger op zich nemen en een tijd niet aan hun carrière werken, missen ze veel en komen ze op achterstand. Omdat de ontwikkelingen simpelweg te snel gaan. Als we willen dat vrouwen terugkomen hebben we dus ook rolmodellen nodig als voorbeeld dat het wel kan.''
De bias moet verdwijnen
Jacquelien Scherpen (Prof. dr. ir. Faculty Science and Engineering Rijksuniversiteit Groningen, bestuurslid Topteam High Tech Industry, winnaar Prins Friso Ingenieursprijs 2023) vertelt over haar inzichten en ervaringen als hoogleraar. ''In Nederland is bekend dat veel leraren onbewuste vooroordelen hebben. Uit een een recent onderzoek over het advies dat jongeren krijgen op de middelbare school blijkt dat jongens 50% meer advies krijgen voor het kiezen van een technologische richting vergeleken met meisjes die dezelfde resultaten behalen voor wiskunde en natuurkunde. Er is een sterke vooringenomenheid. In het hoger onderwijs zie ik dit ook veel. In de kinderopvang zouden we daarom al moeten beginnen met het verwerpen van onbewuste vooroordelen daarbij kan het helpen om op de basisschool te beginnen met technieklessen en rolmodellen. De rolmodellen zijn dan vrouwelijke leerkrachten die technische vakken geven.''
Het belang van een divers werkveld
Sarah Bäumchen (lid Raad van Bestuur Verband der Elektro- und Digitalindustrie (ZVEI) illustreert haar inzichten als volgt: ''We hebben veel meer vrouwen in de industrie nodig. Het aantal vrouwelijke studenten die stamvakken volgen is 35%. Dat is iets om naar uit te kijken. Het is echter erg jammer dat we veel vrouwen verliezen tijdens het volgen van een studie en in de aanloop van een eerste baan. Na vijf jaar aan het werk geweest te zijn blijft slechts 56% van de vrouwen werken in de hightechindustrie. De Duitse industrie wil hier heel graag verandering in brengen omdat het belangrijk is om een divers werkveld te hebben.''
Marc Hendrikse: ''Betere prestaties door een beter balans''
''Er zijn verschillende redenen waarom we meer vrouwen in de tech nodig hebben. Ten eerste is het algemeen bekend dat bedrijven en organisaties beter presteren als er een betere balans is tussen mannen en vrouwen in de organisatie. Ten tweede, wij als hightechbedrijven werken aan oplossingen voor wereldwijde uitdagingen. Als je alleen maar mannen in de organisatie hebt, bedenken ze ook een oplossing voor mannen. Ten derde hebben we simpelweg niet genoeg mensen in de technische industrie en de mensen die we missen zijn de vrouwen, aldus Marc Hendrike (Boegbeeld, Holland High Tech).''
Inclusie is een voorwaarde
De moderator van de panel Nicole de Boer werpt de volgende stelling en vraag op:
''Inclusie is een voorwaarde voor het aantrekken en behouden van vrouwen in de industrie en het onderwijs. Als je ze aantrekt, hoe behoud je ze dan?''
Tanja Maass (Directeur van Festo's filiaal Resolto Informatik GmbH) geeft aan dat zij heel ver zou gaan als het gaat om inclusie: ''Je moet werknemers waaronder mannen zien te prikkelen om het te laten gebeuren. En inclusie is niet alleen inclusief willen zijn maar er ook naar handelen. De topmanagements in bedrijven moeten bepalen wat inclusie voor hen betekent. En er dan ook KPI's aan koppelen.''
Eva van der Boom (Coördinator Human Capital Holland High Tech en industrie en beleidsadviseur onderwijs en arbeidsmarkt bij FME) beargumenteert de stelling als volgt: ''Veel mannen erkennen het volledige potentieel van vrouwen niet en sluiten ze ook uit in sociale bijeenkomsten. Dit is in Nederland de belangrijkste reden voor vrouwen om de technische baan op te zeggen. Dus ik denk dat stappen van verschillende niveaus belangrijk zijn. Het beleid van bedrijven, maar ook mannelijke bondgenoten die opkomen voor vrouwen zijn van belang.''
Mannelijke bondgenoten
Nadine Herrwerth (CEO TWTG) over bondgenoten: ''Ik denk dat bondgenoten nodig zijn op het werk, maar ook thuis. Het is niet nodig dat de vrouw thuis blijft, mannen moeten ook hun rol spelen. Zij moeten kunnen zeggen dat zij thuis blijven omdat bijvoorbeeld de carrière van de vrouw een leidende carrière is voor het gezin. Daarbij is het belangrijk om traditionele rolmodellen niet te zien als degenen die jaar na jaar en generatie na generatie moeten worden nagestreefd.''
Helen Kardan vertelt: ''Waar we steeds meer op willen focussen is sponsoring in de vorm van mannelijke bondgenoten. ASML heeft bijvoorbeeld een 80% mannelijke bevolking. Dus wanneer vrouwen solliciteren bij ASML neem je ze aan, wil je ze behouden, promoten en succesvol maken.''
Mannelijke bondgenoten zouden moeten optreden als een katalysator die vrouwen helpt te schitteren, aldus Helen Kardan.