Prof. dr. Ilse Aben (SRON/VU) heeft dit jaar de Stevinpremie ontvangen voor de maatschappelijke impact die ze behaalt met het Nederlandse satellietinstrument TROPOMI, waar ook Holland High Tech een bijdrage aan heeft geleverd door middel van PPS financiering. Met de prijs gaat een geldbedrag van 1,5 miljoen euro gemoeid en hiermee kan verder methaanonderzoek worden uitgediept, o.a. op vuilstortplaatsen wereldwijd.
Feite Hofman, Directeur-generaal Hoger onderwijs, Beroepsonderwijs, Wetenschap en Emancipatie, van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap reikte op dinsdag 14 oktober de Spinoza- en Stevinpremies uit in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. De premies zijn de hoogste onderscheidingen in de wetenschap en zijn bedoeld om erkenning en een stimulans te geven aan de onderzoekers en hun werk. Waar bij de Spinozapremie de nadruk ligt op het wetenschappelijke werk en fundamentele vraagstukken, honoreert de Stevinpremie de maatschappelijke impact en inspiratie voor jonge onderzoekers. Beide onderscheidingen maken excellente wetenschappers van wereldklasse zichtbaar.
Stevinpremie voor werk met satellietinstrument TROPOMI
Ilse Aben, senior scientist bij SRON en bijzonder hoogleraar aan de VU, is een van de grondleggers van satellietinstrumenten om uitstoot van broeikasgassen zoals methaan op te sporen. Ze heeft daarnaast overheden en bedrijven de middelen verschaft om tegen dergelijke lekkages op te treden. Daarmee heeft ze een unieke en onmisbare bijdrage geleverd aan de strijd tegen klimaatverandering. Dankzij haar pionierswerk vanuit de ruimte, met het o.a. door Holland High Tech gefinancierde TROPOMI, worden onzichtbare problemen zichtbaar gemaakt én opgelost.
TROPOMI scant permanent de aarde op onder andere methaanlekken. Het meetinstrument beschikt over revolutionaire optische technologie, waarmee het elke seconde zeer nauwkeurige beelden kan maken. Zo kan het concentraties van broeikasgassen en luchtvervuiling tot op stadsniveau meten. Aben en haar team zetten de verzamelde data met behulp van slimme algoritmes om in informatie over methaanlekken, maar bijvoorbeeld ook over de uitstoot van de schadelijke stof koolmonoxide.
Stevinontvanger Ilse Aben vertelt over de meerwaarde van satelliet TROPOMI:
In een dag meet de satelliet 20.000 miljoen metingen van allerlei stoffen, waaronder methaan. Naast CO2 is dit een sterk broeikasgas, wat voor een derde verantwoordelijk is voor de opwarming van de aarde. De rol van wetenschap is hierbij cruciaal. Voordat we Tropomi lanceerden, hadden we geen idee. In ons vakgebied heeft een totale revolutie plaatsgevonden, makkelijker inspringen op nieuwe ontwikkelingen is cruciaal en dat kan met dit onderzoeksgeld.
Waarom is het uitreiken van de premies belangrijk?
De Stevinpremie wordt sinds 2018 uitegereikt. Zowel de Stevinpremie als de Spinozapremie zijn een stimulans voor verder onderzoek. NWO heeft de prijzen in het leven geroepen om excellente wetenschappers zichtbaar te maken en om onderzoek van wereldklasse in Nederland te stimuleren.
Bekijk de video met Ilse Aben waarin zij vertelt hoe ze onzichtbare problemen niet alleen zichtbaar maakt, maar ook oplost:
