Centraal stond de toekomst van technologie en maatschappij. Leidraad van deze middag was het missiegedreven topsectorenbeleid van het kabinet. De aanwezige bedrijven, kennisinstellingen en overheden dachten mee welke high tech oplossingen er nodig zijn om de gezondheidszorg, veiligheid, klimaat, mobiliteit en het landbouw, water en voedsel-domein te verbeteren.

Sleuteltechnologieën

Marc Hendrikse, boegbeeld van de topsector HTSM, was tafelheer en leidde het plenaire deel in. Hij gaf aan hoe belangrijk het is om te investeren in sleuteltechnologieën. Hendrikse haalde het voorbeeld aan van machines voor de chipproductie. ‘”Investeringen in succesvolle technologieën van vandaag - die de oorzaak zijn van deze mooie cijfers - zijn meer dan twintig jaar geleden begonnen. Onderschat de waarde niet van blijvend investeren in technologie, en welke economische successen dit voor Nederland brengt op de lange termijn.”

5G

Na deze introductie schoven Bart Smolders (TU Eindhoven), Marcel Geurts (NXP) en Nico Baken (KPN) aan tafel om meer te vertellen over 5G, de communicatietechnologie die een factor 100 sneller is dan 4G en een revolutie in datasnelheden en gebruikersmogelijkheden belooft. De drie partijen werken samen in een -met TKI-bijdrage gefinancierd- project om een succesvolle uitrol van deze technologie te realiseren. De winst van hun samenwerking benoemden de drie partijen als ‘’de kans om nieuwe markten te ontdekken en het doen van risicovol onderzoek.’’ Lees meer over dit project in een artikel geschreven door Bits & Chips 

Digital Twin

Daarna wisselde de tafel van gezelschap en was het de beurt aan een tweede baanbrekende technologie; digital twin. Complexe industriële processen worden tegenwoordig ontworpen via een digitale simulatieomgeving, een digital twin. Wouter Leibbrandt van researchcentrum ESI (TNO) en Hans Onvlee van ASML vertelden hoe zij samen met de TU Eindhoven werken aan geavanceerde toepassingen in het -eveneens met TKI-bijdrage gefinancierde- project Concerto.

ASML klopte bij ESI en de TU/e aan met de vraag hoe de complexe software die op hun chipmachines draait, kon worden verbeterd. Om de system timing te analyseren, is een digital twin gebruikt. De winst die dit oplevert, is dat de timing informatie tot in de details kan worden gemeten en de ontwikkelaars zodoende beter grip krijgen op de noodzakelijke ingrepen. Typerend voor de manier van werken is dat veel van de generieke kennis die wordt opgebouwd, weer gebruikt wordt in een volgend project met andere partners.

De revolutie die quantum heet

Mooie afsluiter was de keynote van Ronald Hanson, winnaar van de Spinoza-premie 2019, over de revolutie van quantum technologie. Hanson legde de korte variant van deze technologie uit. Kern van quantum is superpositie, ofwel deeltjes die op meerdere posities tegelijk kunnen zijn, en verstrengeling, een soort instantane verbinding tussen deeltjes. Die verstrengeling kun je gebruiken voor allerlei nuttige toepassingen; van energie (bijvoorbeeld materialen voor de perfecte batterij) en klimaat (efficiënte kunstmestproductie) tot internetveiligheid. Door zo gebruik te maken van de natuurwetten wordt een internetverbinding veilig en een quantum computer krachtiger dan de huidige krachtigste supercomputer.

Investeren in deze technologie is belangrijk. ‘’Quantum gaat de wereld veranderen en brengt een fundamentele verandering in het hart van de technologie teweeg. We hebben als Nederland met veel onderzoekscentra en investeringen uit het verleden door  universiteiten en instituten als TNO en NWO, de kans om een positie op de wereldkaart in te nemen’’ luidde het pleidooi van Hanson.

Om deze positie te bereiken, is een Nationale Agenda Quantum Technologie opgesteld met een actieplan waaraan wordt gewerkt. Deze agenda is afgelopen september aan staatsecretaris Mona Keijzer overhandigd. Hanson nodigde de zaal uit om als partner hieraan mee te doen. 

Marc Hendrikse reageerde op Hansons pleidooi door te benadrukken dat de maatschappelijke relevantie enorm is. ‘’Deze technologie nodigt uit om verbindingen te maken, iets wat typisch Nederlands is, en waardoor het ons enorme kansen biedt.’’

High Tech oplossingen

Na al deze inspiratie in het plenaire deel kon het publiek kiezen voor parallelsessies ingedeeld naar de maatschappelijke thema’s van het innovatiebeleid. Vertegenwoordigers van de ministeries praatten het publiek per maatschappelijk thema bij. ’Welke kansen biedt smart farming voor de high tech sector’ en ‘hoe kunnen we technologie en talent inzetten voor het aanscherpen van de gezondheidszorg?’ waren de vraagstukken die onder meer langskwamen en geanimeerde discussies opleverden. Daarna pitchten vertegenwoordigers van de HTSM roadmaps kansrijke technologieën als nano- en printing technologie die oplossingen kunnen bieden voor deze maatschappelijke thema’s.

Kick start-geld

Het laatste deel was gereserveerd voor de teams die genomineerd waren voor een prijs vanuit het TKI-bureau van HTSM; een cheque van € 25.000 aan kickstart-geld. Zij moesten hun idee voor een high tech samenwerkingsproject pitchen voor een commissie van deskundigen. De pitches liepen uiteen van een sensor waarmee dierziektes eerder opgespoord kunnen worden tot plaats-delict onderzoek met een chip. De uitreiking van de prijzen was twee dagen later tijdens het NWO-innovatiefestival TEKNOWLOGY. Lees hier het persbericht dat daarover verscheen.