TNO heeft in oktober de tweede prijs in de categorie ‘Impact Delivered’ gewonnen bij de 16e EARTO Innovation Awards voor de CubeCAT lasercommunicatieterminal, ontwikkeld als PPS-project onder de Holland High Tech-regeling tot en met 2023. Deze technologie, momenteel aan boord van een satelliet in een baan om de aarde, gebruikt lichtgolven in plaats van radiogolven, wat zorgt voor een hogere capaciteit en snellere, veiligere verbindingen. In januari van dit jaar werd met succes data verzonden van CubeCAT naar een grondstation in Den Haag, wat een wereldprimeur betekende met Nederlandse technologie. De prijs werd uitgereikt tijdens een speciale ceremonie in Brussel, bijgewoond door een breed scala aan politieke figuren en andere belanghebbenden. We zijn trots op TNO en ondersteunen dit soort innovaties graag, omdat ze bijdragen aan een sterke innovatieve toekomst voor Nederland.
Laser satellietcommunicatie
Door het sterk stijgende dataverbruik van slimme technologieën is er meer dan ooit behoefte aan snellere en veiligere communicatie. Het huidige radiospectrum is niet in staat om al deze data in de toekomst te verwerken. Lasercommunicatietechnologie biedt een veelbelovende oplossing. Deze technologie gebruikt laserstralen om data over lange afstanden te verzenden, en verbindt grondstations, satellieten, vliegtuigen en drones. Het bereikt datasnelheden die 100 tot 1000 keer sneller zijn dan de huidige radiofrequenties. Bovendien is het veiliger, omdat het gebruik maakt van zeer smalle optische laserstralen in plaats van brede radiosignalen.
Kees Buijsrogge, Directeur TNO Space:
Deze erkenning is een eerbetoon aan vijf jaar toewijding. Terminals zoals CubeCAT zullen de manier waarop we data vanuit de ruimte verzenden ingrijpend veranderen en de technologische soevereiniteit van Nederland binnen Europa en de NAVO versterken.
Recente succesvolle demonstratie
In januari 2024 werd een succesvolle verbinding tot stand gebracht tussen de CubeCAT terminal op een Noorse satelliet en het optische grondstation van TNO in Den Haag. Deze succesvolle veldtest markeerde een wereldprimeur voor snelle optische communicatie naar de aarde met behulp van een kleine (10x10x10 cm) en lichtgewicht optische terminal met Nederlandse technologie.
Snel groeiende markt
De wereldwijde vraag naar toepassingen en componenten voor lasersatellietcommunicatie zal naar verwachting snel groeien. Nederland heeft het ecosysteem en de capaciteit om serieproductie van hoogwaardige instrumenten voor deze markt te ontwikkelen. FSO Instruments, opgericht in 2023, is het eerste Nederlandse bedrijf op dit gebied en ontwikkelt en produceert optische koppen voor lasercommunicatieterminals. CubeCAT is nu commercieel beschikbaar via FSO Instruments en hun partner AAC Clyde Space.
Partners
TNO ontwikkelt en bouwt al decennia optische instrumentatie voor gebruik in de ruimte. De CubeCAT terminal is ontwikkeld door TNO in nauwe samenwerking met AAC Hyperion (onderdeel van AAC Clyde Space(opent in nieuw venster) voor de boordelektronica, drivers en software, en Gooch & Housego (laserzender). De ontwikkeling werd gefinancierd met fondsen van het Netherlands Space Office (NSO) via het ESA ARTES ScyLight-programma en het innovatiebudget van het Nederlandse Ministerie van Defensie). TNO droeg ook bij aan de co-financiering van dit programma. Dit project werd mede gefinancierd door het ministerie van Economische Zaken, via Top Sector High Tech Systems and Materials (Holland High Tech).
